Celem pracy było określenie czy można zastosować laboratoryjny spektrometr FTIR/Raman w diagnostyce medycznej. Przedmiotem badań były komórki nowotworowe ameloblastomy. Ameloblastoma zwana szkliwiakiem jest nowotworem zębopochodnym atakującym żuchwę oraz górną szczękę. Szkliwiak początkowo jest nie jest zmianą złośliwą jednak jeśli nie zostanie podjęte leczenie może ulec zezłośliwieniu. W celu zdiagnozowania zmian stosuje się tomografię komputerową, zdjęcia rentgenowskie, rezonans magnetyczny oraz biopsję. Techniki te jednak cechują się znacznymi ograniczeniami przy wykrywaniu szkliwiaka dlatego poszukiwane są alternatywne metody diagnostyczne.
Zbadano kości pobrane z resekcji guzów ameloblastomy oraz ich obrzeży. Grupę referencyjną stanowiły kości niezmienione nowotworowo uzyskane z zabiegów usuwania odprysków kości szczęki powstałych podczas złamań szczęki.
Do badań zastosowano metody spektroskopii w podczerwieni FTIR oraz spektroskopię Ramana. Widma uzyskane metodą spektroskopii Ramana miały lepszą jakość niż uzyskane w spektroskopii podczerwieni FTIR dlatego te pierwsze były łatwiejsze w analizie.
Dzięki uzyskanym widmom otrzymano informacje ilościowe i jakościowe o drganiach grup funkcyjnych substancji budujących badane próbki kości. Pod uwagę wzięto przede substancje składowych mineralnych - grupy fosforanowe oraz węglany natomiast składowych organicznej grupy związane z obecnością kolagenu. Znaczące różnice między komórkami nowotworowymi a zdrowymi zaobserwowano w pasmach charakterystycznych dla grupach fosforanowych oraz pasmach I i III pochodzących od grupy amidowej. Obiecującym parametrem wskazującym na zmianę nowotworową kości jest zakres mineralizacji badanych kości.
Możliwości zastosowania spektroskopii podczerwieni oraz Ramana w diagnostyce ameloblastomy
2020-09-21
Promotor: prof. dr hab. Maciej Kozak Opiekun naukowy: dr Zuzanna Pietralik-Molińska Wsparcie naukowe: dr n med. Adam Piotrowski